Stanowiska archeologiczne

PÓŁNOCNO-WSCHODNIE STOKI PRZEDNIEJ KOPY W MASYWIE GÓRY CHROBREGO

        Istnieją tu sztolnie, o metryce prawdopodobnie średniowiecznej, związane z eksploatacją złota zalegającego w pierwotnych złożach skaleniowo - kwarcowych. Jedna z nich jest płytka i dostępna, druga zaś obecnie jest częściowo zasypana i zamulona. Trzecia spośród znanych tu sztolni zlokalizowana jest na zachód od wyżej wymienionych, bezpośrednio przy stromym brzegu rzeki Biała Głuchołaska

PÓŁNOCNE I PÓŁNOCNO – ZACHODNIE STOKI PRZEDNIEJ KOPY na płd od zakola rzeki Biała Głuchołaska.

        Na powierzchni blisko 5 ha zachowane są liczne i różnorodne pozostałości działań górniczych, na które składają się wyrobiska, hałdy przemytego urobku, pozostałości szybów, hałdy płonnego nadkładu i domniemane relikty płuczek. Tworzą one ciąg wcinających się w stok wybierzysk o prostokątnym czole, szerokości 9 – 12 m. Powyżej ciągu wybierzysk, zachowało się około 100 reliktów szybów górniczych, o średnicy 4 -5m. Istniejące między hałdami przejścia w kierunku rzeki interpretuje się jako ciągi komunikacyjne, którymi transportowano złotonośny urobek w kierunku płuczek.

POTOK ZDROJOWY I SARNI POTOK, GŁUCHOŁAZY

        Obszar wzdłuż Potoku Zdrojowego znacznie przekształcony i częściowo zurbanizowany. Niezmieniony od wieków pozostał teren wzdłuż Sarniego Potoku. Na obszarze ok. 2 ha występuje tu ciąg hałd z przemytym urobkiem i tama, która umożliwiała niegdyś utworzenie zbiornika wodnego o pow. ok. 600 m² pozwalającego na regulację strumienia wyprowadzanej wody. Na dwóch wysokich terasach znajdują się skupiska kilkudziesięciu szybów o średnicach 3 – 5 m. Największy ma 10 m średnicy. Tama jest jednym z najstarszych obiektów sztuki hydrotechnicznej na Śląsku. W trakcie badań znaleziono tu resztki drewnianej łopaty i żelazną motykę. Są to jedyne znalezione narzędzia górnicze w rejonie.

DOLINA BYSTREGO I ZŁOTEGO POTOKU w rejonie wsi Jarnołtówek i Pokrzywna.

        W rejonie miejscowości Pokrzywna i Jarnołtówek brak jest obecnie czytelnych śladów związanych z górnictwem złota. Wyjątek stanowi sztolnia przy tzw. Gwarkowej Perci w dolinie Bystrego Potoku – obecnie niedostępna (wlot okratowany). Wedle tradycyjnych przekazów związana jest właśnie z górnictwem złota. Wzdłuż biegu rzek: Bystrego i Złotego Potoku miało miejsce wypłukiwanie złotego kruszcu z naniesionych tu złóż wtórnych. Działania te nie pozostawiły jednak trwałych śladów w topografii terenu.

REJON MIEJSCOWOŚCI - KONRADÓW GŁUCHOŁAZY

        W rejonie tym następowała kumulacja złóż wtórnych pochodzących z masywu Góry Poprzecznej. Zlokalizowano tu ciąg kilkudziesięciu obiektów, które występują wzdłuż doliny o południkowym przebiegu. Obiekty znajdują się po obu stronach granicy. Są to pozostałości dużych szybów zachowanych w postaci głębokich lejów o średnicach 15 – 20 m. Obiekty znajdują się wśród pól ornych. Innym świadectwem prowadzonych tu prac górniczych jest zjawisko zapadania się gruntu. Relikty średniowiecznych wyrobisk górniczych złota zlokalizowane są po zachodniej stronie szosy prowadzącej z Konradowa do granicy państwa i Podlesia.

PODLESIE

        Udokumentowany relikt średniowiecznych wyrobisk górniczych. Średniowieczne płuczki złota znajdowały się w lesie, pomiędzy Oleśnicą a górną częścią obecnej wsi Podlesie. Działała tam również sztolnia złota „Dobra Twierdza”, która uległa zawaleniu w czasie wojny trzydziestoletniej.

ZAMKOWA GÓRA POKRZYWNA.

        Trzeci, co do wielkości szczyt Gór Opawskich – 571 m n.p.m. na wschód od doliny Bystrego Potoku. Prawdopodobnie istniał tu już w XIV w. zamek warowny. Podczas badań wykopaliskowych w 1976 r. odkryto resztki murów, 2,5 m wał obronny z fosą, zaledwie 1 fr. ceramiki. Była to budowla kamienna - z łupku, zbudowana bez użycia zaprawy, z majdanem o wym. 53 m x 19 m i zapewne z kamienną wieżą. Ślady wałów i fosy, nikłe resztki murów i szczątki okrągłej wieży – zachowane do dziś, chociaż obecne zarysy obiektu słabo czytelne. Chronologia: XIV – XV w.

DĘBOWIEC. GRODZISKO.

        Obiekt na wys. 375 m n.p.m. Podobno już w średniowieczu istniał tu gród. Na starych mapach topograficznych z XIX w., oznaczano to miejsce w Dębnickiej Dolinie - jako miejsce zamku. W latach 70 – tych, w trakcie badań nie natrafiono na ten obiekt. Dopiero w 1995 r. amator – pasjonat odkrył niewielkie wzniesienie w kształcie kwadratu o wym. 10 m x 10 m, otoczone z trzech stron wałem, a od płn ograniczone rzeczką. Na wzniesieniu, pośrodku wałów znajdowała się jakaś budowla, może wieża. Obiekt datowany na XIV – XV w.

GÓRA OKOPOWA I. GRODZISKO.

        Stanowisko zlokalizowane na wyraźnym, zalesionym wzniesieniu. W rzucie poziomym ma kształt nieregularny, zbliżony do czworoboku o wym. 38 m x 40 m. Otoczone wałem o maksymalnej wys.2 m. Podczas badań archeologicznych w 1905 r. znaleziono tu zwęglone pnie drzew, naczynia gliniane i spalone kości. Wg niektórych badaczy była to słowiańska warownia graniczna na trakcie Wrocław – Morawy, powstała ok. 1000 – 1100 r. n.e. Otoczona była częstokołem z dębowych pni i wałem ziemnym o wys. 3 m i szer. 2 m. Wewnątrz były chaty i masywna kamienna budowla.

Chronologia: XIV –XV w.

GÓRA OKOPOWA II. GRODZISKO.

        Odkryte w 1998 r. przez amatora – pasjonata, dotychczas niezbadane. Kształtem zbliżone do grodziska w Dębowcu, czworoboczne z zaokrąglonymi narożnikami o wym. 33 m x 40 m. Czworoboczny majdan o wym. 22 m x 21 m otoczony jest fosą o głębokości 1,5 m.

Chronologia: wg obecnej wiedzy stanowisko datowane jest na okres późnego średniowiecza lub nawet na okres nowożytny.